Escrever é distanciar-se do mundo para poder entendê-lo é uma forma de morrer.
Viver é outra coisa ainda que alienada.
Eu trocaria mil rimas por uma noite de amor.
E trocaria um belo poema sobre a fome por um singelo prato de comida.
Escribir es distanciarse del mundo para poder entenderlo es una forma de morir. Vivir es otra cosa aunque alienada.
Yo cambiaría mil rimas por una noche de amor. Y cambiaría un bello poema sobre el hambre por un simple plato de comida.
Ta anil chijatav yu’un skoj anjeletik xchi’uk pukujetik ja’ ti ta spojbe sbaik ti jkuxlejale.
Desesperadamente huyo de los ángeles y demonios que se baten por adueñarse de mi.
À contre-marchant
À contre-dormant
Avec une telle volupté une manière de rompre un cas d’aération d’évanouissement
D’oubli de soi.
Dans ce trou noir où il semble décidé de s’égarer
Ailleurs
Parmi les sans ego.
A contramoviente
A contradurmiente
Con tal voluptuosidad una manera de transgredir un caso de oxigenación de desmayo
De olvido de sí.
En ese agujero negro donde parece decidido a extraviarse
En otra parte
Entre los sin ego.
Wa jun na’tisanik re ri nunan xupax ri uk’ux wanima.
Xintu’u uwa’l kach’ ulew, rumal ri’ ri nu tz’umal je kawachin ulew.
Esta confesión de mi madre me desgarró el corazón.
Mamé leche de barro, por eso mi piel es de color de tierra.
ame áarma nuna mejentsat nakua wakeraj aya takatsan nakua, antinkish atsutai nui chimiamu atsana nui, mamush-sha, ami yapí atsana nantakim mayai aínis weame
ame wakannish atsana nui tíi penker amin juame inchimprusam, wishiram, métek-matin, winia nankamataei apapeame numi yankú takáku kukújrukma ainis winchirpatin amuachma.
Besar tus letras quiero Sin el roce de mis labios. Donde no hay cicatrices, Ni cortinas que oculten tu rostro,
La libertad de no tenerte Hace intensa tu permanencia Coqueta y juguetona, persigues mis pasos Como un árbol florido De un color sin fin.
Te’ kojama wirüba jana tsame’is wyejkuy’omo wirüba wü’kü yü’kü nü’ [nü’ jurü’ nasakobajk’is kyojt’poü myüso’kiuy nü’ kana’paajpü jurü’ dü’ ngomi’is chyajkü [xyijs’sis yoma’
Te’ kojama’is ñübujt’pa nats’kuy ñübujt’pa kajsojkuy miets’pa poyo’is xyüngü miets’pa tum’iri’is jyüwi’ Y te’ wyrün’nü’ mutpa tuj’omoram mutpa’ wyndütsi’omo [jurü’ dü’ amyajpa kaya’jubü
El alma retorna al grito del silencio retorna a beber agua de mar [con que sació su primera sed agua de vida donde la tierra depositó sus arcanos agua de salitre dulcísimo donde Dios dejó esencias [de su cuerpo El alma desecha misticismos desecha esperanzas busca reflejos de arena busca brasas de soledad Y su ojo de agua brota en gotas de lluvia en el rabillo del ojo [para mirar fantasmas
Cuando muere una lengua, todo lo que hay en el mundo, mares y ríos, animales y plantas, ni se piensan, ni pronuncian con atisbos y sonidos que no existen ya.
Cuando muere una lengua entonces se cierra a todos los pueblos del mundo una ventana, una puerta. Un asomarse de modo distinto a cuanto es ser y vida en la tierra.
Cuando muere una lengua, sus palabras de amor, entonación de dolor y querencia, tal vez viejos cantos, relatos, discursos, plegarias, nadie, cual fueron, alcanzará a repetir.
Cuando muere una lengua, ya muchas han muerto y muchas pueden morir. Espejos para siempre quebrados, sombra de voces para siempre acalladas: la humanidad se empobrece.